תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
איך וויל פרעגן אויב מען דארף זיך אנטון צום בענטשן א הוט מיט א רעקל, אדער מען קען בענטשן אן דעם?
יישר כח
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ואתחנן, ח' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
מען קען נישט זאגן עס איז א חיוב גמור, אבער עס ווערט געברענגט אין הלכה אז א ירא שמים זאל זיך אנטון צום בענטשן א הוט און רעקל. דער משנה ברורה ברענגט (אורח חיים סימן קפג, סעיף קטן יא) בשם דעם מגן אברהם וואס ברעגנט פונעם ב"ח: "ירא שמים לא יברך במצנפת", א ירא שמים זאל נישט בענטשן בלויז מיטן קאפל, "רק ישים הכובע על ראשו", ער זאל זיך אנטון א הוט. "ויש שנוהגין גם כן להתעטף בבגד העליון", אויך איז דא וואס טוען זיך אן א הוט, "דכל זה הוא בכלל עיטוף הנאמר בגמרא אצל כוס ברכה", וואס דאס איז וואס די גמרא זאגט, איינע פון די זאכן וואס מען דארף האבן ביי א כוס של ברכה - 'עיטוף'. און דער משנה ברורה פירט אויס: "וכן נהגו כהיום בישראל", און אזוי פירט מען זיך ביי כלל ישראל, "בעת ברכת המזון", ווען מען גייט בענטשן, "שמשימין הכובע על ראשיהן", אז מען טוט זיך אן די הוט, "אפילו כשהוא מברך ביחיד בלי כוס", אפילו ווען מען בענטשט אן קיין זימון און אן קיין כוס.
איינער פרעגט די פראגע פון מוהרא"ש אין שו"ת ברסלב (חלק א', מכתב קלז) און מוהרא"ש ענטפערט דעם לשון: "אשרי מי שנזהר מאד בברכת המזון בכוונה", וואויל איז דעם מענטש וואס בענטשט מיט כוונה, "והוא מתעטף בבגד עליון וכובע על ראשו", און טוט זיך אן מיט א הוט און רעקל, "כמו שיושבים לפני מלך", אזוי ווי מען זיצט ביי א קעניג; אויך פלעגט מוהרא"ש זיך אנטון די הוט ביי ברכת המזון, אפילו ווען ער האט געגעסן אין שטוב פריוואט.
עס אזי כדאי אראפ צו ברענגען נאך א שטיקל פונעם תשובה וואס מוהרא"ש ענטפערט: "כל כך חבל שבני אדם מזלזלים בברכת המזון", א גרויסע שאד אז מענטשן טוען גרינגשעצן אין ברכת המזון, "שעל ידי זה הם נשארים עניים", וואס דורך דעם בלייבט מען ארעם, "כי אם היו מברכים ברכת המזון בשמחה עצומה", וואלט מען ווען געבענטשט ברכת המזון מיט שמחה און כוונה, - "זה היה מביא להם עשירות גדולה מאד", וואלט מען ווען געווארן גרויסע עשירים.
עס איז כדאי זאלסט אריינקוקן אין די תשובה, מוהרא"ש ברענגט פון זוהר הקדוש (ויקהל ריח.): "מאן דמברך לקודשא בריך הוא מגו שבעא", ווער עס בענטש ברכת המזון נאכן זאט ווערן, "בעי לכוונא לביה", דארף אינזין האבן דאס בענטשן, "ולשואה רעותיה בחדוה", און בענטשן מיט שמחה, "ולא ישתכח עציב", און נישט זיין צוגעלייגט. שטייט ווייטער: "וכמה דאיהו מברך בחדוה ובעינא טבא", ווייל ווי אזוי דער מענטש בענטשט ברכת המזון - "הכי יהבין ליה בחדוה ובעינא טבא", אזוי געבט מען דעם מענטש שפע און עשירות.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.