בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#734 - אינמיטן טאג זאלסטו רופן דיין ווייב זיך אינטערעסירן
שלום בית, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת צו, י"ז אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אינמיטן טאג זאלסטו אהיים רופן זיך אינטערעסירן וואס דיין ווייב מאכט און וואס די קינדער מאכן; עס מיינט זייער אסאך פאר די ווייב ווען דער מאן רופט אהיים און אינטערעסירט זיך.


איך וויל זייער זאלסט זיך פארבעסערן מיט דיין שלום בית, ווייל נאר מיט שלום בית קען מען זיין ערליך און הייליג, נאר מיט שלום בית קען מען זוכה זיין צו ריינקייט.


גיי אביסל שפאצירן און זיי זיך מתבודד, בעט דעם אייבערשטן עס זאל זיין שלום צווישן דיר און דיין ווייב, דו זאלסט נישט ווערן בכעס אויף יעדע קליינע זאך און חס ושלום נישט וויי טון דיין ווייב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#733 - פון נישט געבן געלט פאר די ווייב, פארדינט מען נישט
שכר לימוד, שלום בית, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שמיני, כ"ב אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יעצט קומט דער יום טוב פסח, זע צו קויפן פאר דיין ווייב א שיינע צירונג און נייע קליידער, אויך זאלסטו געבן געלט צו קענען אריינברענגען דעם פסח.


איך בעט דיר זייער, געב פאר דיין ווייב געלט, זיי נישט קיין קמצן, פיר זיך ערליך; אן ערליכער איד פירט זיך אויף אין שטוב שיין, אן ערליכער איד איז מקיים וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חולין פד:): "לְעוֹלָם יֹאכַל אָדָם וְיִשְׁתֶּה פָּחוֹת מִמַּה שֶׁיֵשׁ לוֹ, וְיִלְבַּשׁ וְיִתְכַּסֶּה בְּמַה שֶׁיֵּשׁ לוֹ, וִיכַבֵּד אִשְׁתּוֹ וּבָנָיו יוֹתֵר מִמַּה שֶׁיֵּשׁ לוֹ", א מענטש זאל נישט אויסגעבן זיין גאנצע געלט פאר זיין עסן, אויך זאל ער נישט קויפן קיין קליידער פאר מער וויפיל ער האט, אבער די ווייב און קינדער זאל ער מכבד זיין און אויסגעבן מער וויפיל ער האט; אזוי ווי רבי חיים ויטאל שרייבט (שער המצוות, פרשת עקב): "איך האב געזען ביי מיין רבי דער הייליגער אריז"ל, אז ער האט נישט געקויפט פאר זיך טייערע קליידער, אויך האט ער נישט געגעסן קיין סאך, אבער פאר זיין ווייב האט ער מקפיד געווען צו קויפן טייערע קליידער, כדי זי זאל זיין צופרידן, אפילו ער האט נישט געהאט קיין געלט".


אז דו ווילסט שפארן - זאלסטו מער נישט קויפן קיין ציגארעטלעך און וויין, נעם אראפ פון די אלע נישט גוטע זאכן, שפאר געלט אויף דיין חשבון זיי נישט קארג אויף דיין ווייב'ס חשבון, פון נישט געבן געלט פאר די ווייב - פארדינט מען נישט, מען דערלייגט נאר.


איך האף אז דיין שכר לימוד איז אויסגעצאלט, אז מען צאלט שכר לימוד - איז דא הצלחה ביי די קינדער, און אז מען צאלט נישט קיין שכר לימוד - איז ביטער ביטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#732 - פארן אויף וואקאציע מיט חברים אדער די ווייב?
חברים, שלום בית, וואקאציע

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת שמיני, כ"א אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שבת אין ישיבה איז געווען הערליך שיין, מען האט זיך זייער מחזק געווען מיטן הייליגן רבינ'ס תורות. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן רצז): "הַשַּׁבָּתִים שֶׁשּׁוֹבְתִים אֶצְלִי הֵם גְּדוֹלִים וְטוֹבִים יוֹתֵר מִשִּׁבְעָה פְּעָמִים תַּעֲנִית מִשַּׁבָּת לְשַׁבָּת", די שבתים וואס מען קומט צו מיר איז מער און גרעסער ווי פאסטן זיבן מאל פון אנהויב וואך ביז סוף וואך; מוהרא"ש זאגט, דאס איז אויך היינט, ווען מען קומט דאווענען אין א שטיבל וואו מען רעדט נאר דעם רבינ'ס ווערטער לעובדא ולמעשה איז דאס אזוי גרויס, מען איז זוכה צו באקומען אסאך קדושה.


איך בעט דיר זייער, לאז זיך אפ פון די קינדערישע מעשיות, לאז זיך אפ מיט די קליינקעפלדיגקייט פון "ארויסגיין פארברענגען מיט חברים"; מוהרא"ש לערנט אונז: "אויב איז דא אזא זאך ווי א חבר - איז דאס די ווייב"; מיט איר זאל מען רעדן און פארברענגען, און זייער אכטונג געבן אויף האבן א גוטע שלום בית. ביים רבי'ן איז דאס געווען פון די וויכטיגסטע זאכן, מען זאל מכבד זיין די ווייב, איר געבן גוטע ווערטער. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רסג): "זֶה מַעֲשֶׂה בַּעַל דָּבָר, שֶׁמַּנִּיחַ אֶת עַצְמוֹ עַל זֶה מְאֹד, לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁל בְּנֵי הַנְּעוּרִים, כְּדֵי שֶׁיִּתָּפְסוּ בִּמְצוּדָתוֹ חַס וְשָׁלוֹם עַל יְדֵי זֶה", דער יצר הרע זוכט צו מאכן א קריגעריי צווישן מאן און ווייב, ער וויל נאר מען זאל זיך צעטיילן, ווייל אזוי קען ער גרינגער אראפווארפן דעם מענטש אין עבירות, "כִּי הוּא אוֹרֵב עַל זֶה מְאֹד, לְתָפְסָם בִּנְעוּרֵיהֶם עַל יְדֵי קִלְקוּל הַשְּׁלוֹם בַּיִת חַס וְשָׁלוֹם, שֶׁגּוֹרֵם בְּעַרְמוּמִיּוּתוֹ לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁבֵּינֵיהֶם", דער יצר הרע לאקערט אויף יונגע פארפעלקער זיי צו צעטיילן, אזוי ווארפט ער זיי אראפ אין שמוציגע עבירות.


איך וואונדער זיך אויף די וואס פארן אויף וואקאציע מיט חברים; ווי קען מען זיין אזוי נאריש, אזוי קינדיש - איבער צו לאזן א ווייב און גיין מיט חברים אויף אן אויספלוג אויף וואקאציע?! די חברים זענען חברים פאר א האלבע טאג אדער א האלבע וואך, נאכדעם ווערן זיי נעלם, נישט נאר נעלם נאר זיי באגראבן דעם מענטש אויף א מיאוס'ן אופן; ווי קען מען זיין אזוי נאריש, זיך פירן ווי א קליין קינד; די ווייב איז א שמאטע, זי איז גארנישט ווערד; מען לויפט צו חברים, אן קיין שכל.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#731 - חודש הגאולה, יעדער ווערט אויסגעלייזט פון זיינע פריוואטע גלות'ן
שמחה, ישועות, שלום בית, הפצה, היכל הקודש, סיפורי צדיקים, פסח, יום טוב, ארץ ישראל, חומרות, שבת החודש, חודש ניסן

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שמיני, שבת החודש, מברכים ניסן, כ"ו אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד מיינע טייערע חברים פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


די וואך איז שבת החודש, שבת מברכים ניסן, מען גייט אריין אין די חודש הגאולה; יעדער איד קען זוכה זיין צו ווערן אויסגעלייזט פון זיינע פריוואטע גלות'ן וואס ער ליידט.


מען זאגט אין די יוצרות 'החודש אשר ישועות בו מקיפות', טייטשט מוהרא"ש, מען קען זיך אויסבארגן ישועות; וואס פאר א ישועות איז דאס בעסטע זיך אויס צו בארגן? שמחה, מען קען שוין זיין פרייליך מיטן חשבון אז באלד קומט גוטע טעג און דעמאלט וועט מען דאך זיין פרייליך, בארגט מען אויס שמחה פון שפעטער... אזוי ווי מוהרא"ש האט דערציילט, עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד מיטן נאמען רבי אהרן קיבליטשער זכרונו לברכה, ער איז געווען זייער א פרייליכער איד און איז שטענדיג ארומגעגאנגען מיט א שמייכל אפילו ער איז געווען אן עני ואביון, אזוי ווייט אז עס איז ממש נישט געווען וואס אריין צו נעמען אין מויל ביי אים אין שטוב. זיין ווייב פלעגט אים כסדר פרעגן: "אהרן, פארוואס ביסטו פרייליך, מיר האבן דאך גארנישט?!" פלעגט ער איר שטענדיג ענטפערן: "דו גלייבסט דאך אז עס וועט נאך זיין גוט אמאל, נו, איך בארג אויס שמחה פון דעמאלט אויף יעצט; יעצט האבן מיר טאקע גארנישט, אבער עס וועט נאך גוט זיין, און דעמאלט וועלן מיר האבן מיט וואס זיך צו פרייען, דערפאר בארג איך שוין אויס אביסל פון די שמחה פון דעמאלט, אויף צו זיין יעצט פרייליך".


מיינע טייערע ברידער פון ארץ ישראל תלמידי היכל הקודש, זייט מיר מוחל אז איך בין נישט געווען דעם ווינטער אין ארץ ישראל. איך האב געהאט אין פלאן צו זיין, איך האב אבער נישט געהאט במשך דעם ווינטער מיין פאספארט, נאר יעצט האב איך דאס באקומען, און יעצט איז שווער איבער צו לאזן די שטוב צוליב די הכנות פון פסח, זייט נישט ברוגז, איך האף מיטן אייבערשטנ'ס הילף צו זיין אין ארץ ישראל בערך צוויי וואכן נאך פסח און זיך קענען אינאיינעם מחזק זיין; בעיקר וויל איך זיין מיט די תלמידי הישיבה, די טייערע בחורים, און אויך מיט די קינדער; ווייל דאס איז ביי מיר דאס וויכטיגסטע.


יעצט איז מען זייער פארנומען מיט הכנות פאר פסח, וויל איך ענק בעטן ענק זאלן אריינברענגען דעם יום טוב פסח מיט שמחה, אויף דעם זאל מען זיך פארלייגן מער פון אלעם. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רלה) הלוואי זאלן מיר זוכה זיין צו מקיים זיין אלעס וואס דער אייבערשטער זאגט אין די תורה בפשיטות, ווייל דער עיקר אידישקייט איז תמימות ופשיטות, מען זאל זיך פרייען מיט די תורה ומצוות און נישט זוכן די חומרות, און אפילו לגבי חומרות אום פסח - האט דער רבי נישט געהאלטן אז מען זאל מקפיד זיין מיט חומרות וואס ברענגט מרה שחורה; דער רבי האט דערציילט, ווען ער איז געווען יונג און ער האט נאכנישט געוואוסט דאס שעדליכקייט פון חומרות וכו' איז ער אויך אריינגעפאלן אין דעם. ווען עס איז געקומען דער יום טוב פסח האט ער נישט געוואוסט וואס צו טון, יעדעס מאל איז אים אריינגעקומען נאך און נאך חומרות, ביז איין מאל האט ער געטראכט צו זיך: 'וואס טוט מען צו האבן ריינע וואסער אויף פסח, ווי אזוי קען איך אכטונג געבן צו האבן ריינע וואסער אויף פסח אן קיין חשש חמץ?' דעמאלט איז געווען די סדר אז מען פלעגט אנשעפן וואסער פאר גאנץ פסח, אבער דער רבי האט געטראכט אז דאס איז נישט אזוי אויסגעהאלטן ווייל מען קען נישט אפהיטן די וואסער פאר דעם גאנצן יום טוב אז עס זאל נישט צוקומען צו דעם קיין משהו חמץ, ביז דער רבי האט געטראכט אז דאס בעסטע וואסער וואלט ווען געווען "קוואל וואסער", ווייל א קוואל האלט דאך אין איין קוועלן פרישע וואסער כסדר אן קיין שום חשש חמץ. אבער דארט וואו דער רבי האט געוואוינט איז נישט געווען קיין קוואל וואסער, האט ער געטראכט אוועק צו פארן מיט די משפחה אויף יום טוב צו א פלאץ וואו עס איז דא א קוואל, אזוי שטארק זענען געווען זיינע חומרות אויף פסח; האט דער רבי אויסגעפירט: "אבער ברוך השם אז היינט דארף איך נישט קיין חומרות, היינט ווייס איך אז דער אייבערשטער האט געגעבן די תורה פאר מענטשן און נישט פאר מלאכים, היינט פריי איך זיך מיט די מצוות אליינס".


איך בעט ענק נאכאמאל, געבט אכטונג אין די ערב יום טוב טעג צו געבן גוטע ווערטער אין שטוב. די פרויען ארבעטן שווער ארויסצוטראגן די חמץ און אריינברענגען דעם פסח, זיי לייגן אריין אזויפיל כוחות אין די מצוה, דארף מען זיי מחזק זיין, און חס ושלום נישט וויי טון. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.): "לְעוֹלָם יְהֵא אָדָם זָהִיר בְּאוֹנָאַת אִשְׁתּוֹ", מען דארף אכטונג געבן נישט וויי טון די ווייב, "שֶׁדִּמְעָתָהּ מְצוּיָה", ווייל די נאטור ביי פרויען איז אז זיי זענען זייער געפיליש, זיי וויינען שנעלער; זאלט איר אכטונג געבן נישט וויי צו טון די ווייב.


מיינע ליבע ברידער, מען מוז רעדן מיט דרך ארץ, מען מוז רעדן ווייך און איידל, מען טאר נישט שרייען און שאפן; אז מען שרייט אויף די ווייב איז מען א שגץ; זייט נישט בייז וואס איך זאג אייך, מען קען גיין מיט א ירושלימ'ער קאפטן און א ווייסע קאפעלע; אז מען טשעפעט די ווייב - איז מען א באנדיט, אז מען טשעפעט די ווייב - קען מען נישט זיין אין היכל הקודש, מען מוז זיך פירן מיט דרך ארץ און יראת שמים.


גייט הפצה, יעצט בין הזמנים איז א גרויס רחמנות אויף בחורים און אינגעלייט, מען דארף גיין פארשפרייטן דעם רבינ'ס ספרים, די קונטרסים פון מוהרא"ש.


א פרייליכן שבת!

#730 - א גרויסן דאנק פארן העלפן אונזער כולל
כולל, שלום בית

בעזרת ה' יתברך - ה' פרשת ויקרא, י"א אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן דאנק פארן העלפן אונזער כולל, עס איז א גרויסע זאך צו העלפן אז די אינגעלייט וואס זיצן און לערנען בהתמדה רבה – זאלן קענען לערנען און קענען אנגיין.


בזכות די גרויסע מצוה – זאלסטו געבענטשט ווערן מיט געזונטע ערליכע דורות און הצלחה בכל ענינים.


געדענק צו געבן גוטע ווערטער אין שטוב, און צו געבן די גוטע געפיל אז זי איז חשוב; שלום בית איז זייער וויכטיג, נאר מיט שלום און ליבשאפט קען מען זוכה זיין צו זיין ערליך און ריין.





 


 





 

#729 - לעבן כדרך התורה, אזוי ווי דער אייבערשטער זאגט
שלום בית, חמרות ופרישות

 


בעזרת ה' יתברך - ה' פרשת ויקרא, י"א אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אייער מאן וויינט צו מיר אז עס איז אים ביטער שווער, עס איז אים ערגער פון אלס בחור, ער קען נישט לעבן אפגעשיידט, עס גייען אריבער וואכן און חדשים וואס מען לעבט נישט אינאיינעם, ער וויינט צו מיר, ער בעט מיר הילף; איך ווייס נישט וואס צו טון, איך ווייס אים נישט וואס צו זאגן.


בעט איך אייך זייער, איך האב זיך אוועק געגעבן צו מאכן ענקער שידוך, איך האב געהאט נאר בזיונות און איך לייד נאכאלץ פון דעם; איז כאטשיג זאל איך זען נחת, ווי איר לעבט כדרך התורה, אזוי ווי דער אייבערשטער זאגט.


וואויל איז דעם מענטש וואס טוט דעם אייבערשטנ'ס ווילן, ער איז מקיים וואס שטייט (דברים ו, ה): "וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹקֶיךָ בְּכָל לְבָבְךָ וּבְכָל נַפְשְׁךָ וּבְכָל מְאֹדֶךָ", ער געבט אלעס אוועק פון זיך פארן אייבערשטן.


 

#728 - דיין ווייב זאל דיר זיין טייער
תפילות אויף אידיש, שלום בית

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת פקודי, ב' אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


געב אכטונג אויף דיין שלום בית מער ווי אויף אלעם, דיין ווייב זאל דיר זיין טייער, רעד צו איר מיט דרך ארץ, רעד צו איר שיין און ווייך.


אז דו ווערסט נערוועז פון דיין ווייב - זאלסטו גיין אין וואלד און שרייען קולי קולות: "הייליגער באשעפער וואס איז מיט מיר? וואס האט פאסירט מיט מיר אז איך בין אזוי מזלזל אין די מתנה וואס דו האסט מיר געגעבן? העלף מיר איך זאל האבן שלום בית, העלף מיר איך זאל קענען פטור ווערן פון מיין פארשטינקענע גאווה".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#727 - אז מען פאלגט די עצות פונעם כהן, פון צדיק, ווערט מען ריין
קדושה, שלום בית, צדיקים, חסידות ברסלב, תשובה, היכל הקודש, סדר דרך הלימוד, לימוד התורה, סיפורי צדיקים, מסורה, אמונת חכמים, ספרי ברסלב, מנהגים, פסח, שבת פרה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת צו, שבת פרה, י"ט אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


די וואך שבת רייניגן מיר זיך, אלס א הכנה אויפן יום טוב פסח; ווי אזוי רייניגט מען זיך פון טומאת מת? דורך דעם כהן, דורכ'ן צדיק; אז מען פאלגט די עצות פונעם כהן, פון צדיק - ווערט מען ריין פון טומאת מת.


דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רמב) אז טומאת מת איז שלעכטע מחשבות, מחשבות פון ניאוף רחמנא לצלן; און נאר דער כהן קען רייניגן פון דעם.


טייערע חברים, טייערע ברידער, געדענקט וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט, וואס איז חסידות ברסלב, וואס איז היכל הקודש; נאר אז מען לערנט דעם רבינ'ס ספרים קען מען זיך פאררופן פון רבינ'ס לייט, אז מען לערנט נישט דעם רבינ'ס ספרים - האט מען גארנישט מיטן רבי'ן.


מוהרא"ש דערציילט, אמאל איז רבי נחמן טולטשינער זכר צדיק לברכה געפארן מיט איינעם יוסל פאראנטשיק; אזוי שמועסנדיג האט ער דערציילט פאר רבי נחמן טולטשינער אז ער האט גוט געקענט דעם רבי'ן, ער איז געווען נאנט צום רבי'ן, און רבי נחמן טולטשינער האט דערציילט פאר רבי נתן אז ער האט געטראפן א איד יוסל פאראנטשיק וואס האט געקענט דעם רבי'ן, און ער אזי אים מקנא, האט רבי נתן געלאכט און געזאגט: "יוסל פאראנטשיק האט געקענט דעם רבי'ן? יוסל פאראנטשיק האט 'געזען' דעם רבי'ן, דו 'קענסט' דעם רבי'ן, דו ביסט נאנט צום רבי'ן, דו לערנסט די ספרים פון רבי'ן - איז דער רבי מיט דיר.


ביי פרישע מקורבים קען זיין מען זאל זיך טועה זיין, מען זאל זיך אנכאפן אין נישט וויכטיגע זאכן, מען איז משנה פון די זאכן וואס מען האט געזען ביי די עלטערן, מען כאפט זיך אן אויף נישטיגע זאכן; זאלט איר וויסן און געדענקען אז ברסלב'ע חסידות איז נישט צו פארמינערן פון שיינע מנהגים און די וועג ווי מען האט געזען ביי עלטערן, ברסלב'ע חסידות איז נאר אריינבלאזן חיות צו לעבן מיטן אייבערשטן, לעבן מיט תכלית, און נאר אז מען לערנט די ספרים - האט מען שייכות מיטן רבי'ן. אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קצב): "פָּנָיו שִׂכְלוֹ וְנִשְׁמָתוֹ נִמְצָאִים בְּתוֹךְ סִפְרוֹ", די פנים, שכל און נשמה פונעם צדיק - געפינט זיך אין זיינע ספרים; קומט אויס אז איינער וואס לערנט די ספרים פונעם הייליגן רבי'ן, - דער קען דעם רבי'ן און ער איז א ברסלב'ער חסיד, אבער אז מען לערנט נישט די ספרים - האט מען נישט קיין שייכות מיטן רבי'ן.


טייערע ברידער, שטארקט אייך מיטן לערנען ענקערע שיעורים בכל התורה כולה אויפן סדר דרך הלימוד (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דער רבי שרייבט פאר זיין איידעם (מכתבי רבינו ז"ל, בריש ספר עלים לתרופה): "בַּקָּשָׁתִי מֵאֲהוּבִי חֲתָנִי, שֶׁתִּלְמוֹד בְּכָל יוֹם שִׁיעוּר גְמָרָא וּפוֹסֵק, שֶׁלֹא תַּעֲשֶׂה חַס וְשָׁלוֹם מִטָּפֵל עִיקָר, רַק אֶת הָאֱלֹקִים יְרֵא וְכוּ', כִּי זֶה כָּל הָאָדָם", מיין ליבער איידעם, איך בעט דיר זייער, זאלסט לערנען יעדן טאג גמרא און שלחן ערוך, זאלסט חס ושלום נישט מאכן פונעם טפל אן עיקר און פון עיקר א טפל; זעט מען וואס דער רבי האט געוואלט און וואס עס איז געווען ביים רבי'ן אן עיקר - נאר תורה, תפילה ויראת שמים.


געבט אכטונג אין די פארנומענע ערב יום טוב טעג צו העלפן די ווייב ארויסטראגן די חמץ און אריינברענגען דעם פסח, פירט אייך אויף ערליך. אז מען שרייט אויף די ווייב - איז מען א שגץ; אפילו מען גייט מיט א ירושלימ'ער קאפטן, איז מען א שגץ מיט א קאפטן; אז מען טשעפעט די ווייב - קען מען נישט זיין אין היכל הקודש, מען מוז זיך פירן מיט דרך ארץ און יראת שמים. רעדן מיט גרויס דרך ארץ, מען מוז רעדן שיין, מען קען נישט שרייען און טשעפען.


איך דארף מקצר זיין.


א פרייליכן שבת.

#726 - מחצית השקל, איך אליין בין נאר האלב
שלום בית, הפצה, מחלוקת, נחת, שבת שקלים

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ויקהל, שקלים, מברכים החודש, כ"ח אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איר שרייבט מיר בריוו אז ענק בענקען זיך שטארק, איך בענק זיך נאך מער, איך וויל אזוי שטארק שוין זיך טרעפן מיט ענק, איך בעט דעם אייבערשטן ער זאל מיר געבן כח צו קענען קומען זיך מחזק זיין אינאיינעם מיט ענק.


די וואך האבן מיר שבת שקלים, דער אייבערשטער זאגט אונז מיר זאלן געבן א מחצית השקל. דער הייליגער רבי נתן זאגט (לקוטי הלכות ציצית הלכה ז, אות ט): "כל אחד מישראל בעצמו הוא רק בחינת מחצית ואין לו שלימות כי אם על ידי שנצטרף לחבירו", א איד פאר זיך איז נאר האלב, מען ווערט נאר גאנץ דורך זיין מיט א חבר, מיט נאך אידן, דאס איז דער ענין פון די מחצית השקל, מען מוז זיך האלטן אינאיינעם, מען קען נישט גיין אליין; שלום איז די גרעסטע זאך און מחלוקות איז די ערגסטע זאך, דער סמ"ך מ"ם וויל נאר מחלוקות, פיינטשאפט, דאס איז די אותיות ס' (זעכציג) מ' (פערציג), מען זאל טראכטן 'איך בין מער, יענער איז ווייניגער'; דער אייבערשטער וויל נישט אזוי, דער אייבערשטער וויל אלע זאלן זיין באחדות, יעדער זאל טראכטן 'איך אליין בין נאר האלב, איך מוז זיין מיט אנדערע'.


דאס זעלבע איז מיט שלום בית, אז דער אייבערשטער האט געהאלפן מען האט חתונה געהאט - דארף מען לעבן בשלום און אלץ וויסן 'איך בין האלב, אינאיינעם מיט מיין ווייב זענען מיר גאנץ', און אז מיר וועלן זיך נישט קריגן - וועלן מיר מאכן א פלאץ פאר די שכינה הקדושה; דאס לערנען מיר פון די פרשה.


איך וויל ענק בעטן ענק זאלן אלע עוסק זיין אין הפצה; אז דער אייבערשטער האט אונז געהאלפן מיר ווייסן פון אזא רבי, פון אזעלכע עצות - קענען מיר דאס נישט האלטן נאר פאר זיך, מען מוז מזכה זיין אנדערע אלע זאלן וויסן פון די עצות, מיר דארפן טראכטן 'וואס וואלט געווען ווען איך ווייס נישט פון רבי'ן מיט זיינע עצות, וואלט איך נישט געלעבט, וואלט איך געוואלט איינער זאל קומען און מיר געבן א קונטרס, א ספר, א גליון, איך זאל וויסן ווי צו לעבן, א וועג צו לערנען, א וועג פאר שלום בית, א וועג ווי צו מחנך זיין די קינדער; דארף איך דאס טון פאר אנדערע'.


איך האלט מיט יעדן טאג אלעס וואס טוט זיך אין ישיבה, אין תלמוד תורה און אין בית פיגא, איך האב באקומען א גריס פון די מנהלת פון אונזער שולע אין אמעריקע, זי זאגט זי איז געווען באזוכן אין בית פיגא אין ירושלים, מען האט איר גערופן זי זאל זיי לערנען, למעשה איז זי אהיים געקומען מיט שיינע זאכן וואס זי האט ביי זיי געלערנט.


איך באקום גוטע גריסן אויף אלע שולן ווי שיין עס פירט זיך, מיט דרך ארץ, מיט אהבה; דאס געבט מיר כח און דאס געבט מיר מוט צו וועלן קומען נאכאמאל צו ענק.


א פרייליכן שבת.

#725 - מאך איר אזוי פרייליך, ביז זי וועט דיך טרייבן צום לערנען
שלום בית, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויקהל, כ"ז אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דיין ווייב וויל נישט זאלסט ארויסגיין לערנען, זי וויל דו זאלסט בלייבן אין שטוב, איז ריכטיג איר מפייס זיין מיט שיינע רייד, ביז זי וועט זיך פרייען אז דו גייסט לערנען, זי וועט דיך טרייבן צום לערנען.


מוהרא"ש האט דערציילט, דער הייליגער צדיק רבי אברהם בן רבי נחמן זכר צדיק לברכה פלעגט נעלם ווערן פון שטוב משבת לשבת, ער האט געהאט זיין וועג פון עבודת השם, זיין אפגעשיידט, דאך איז ער נישט ארויס פון שטוב אן רשות, ער האט געהאט א זיסע שפראך, ער האט גערעדט צו זיין ווייב זיסע ווערטער, ביז זי האט אים געזאגט: "אודאי זאלסטו גיין דינען דעם אייבערשטן, אודאי זאלסטו גיין לערנען", און ווען די שכינות האבן איר אנגעהעצט, מען האט איר געזאגט זי איז א רחמנות, זי האט נישט קיין מאן, פלעגט זי נאכאמאל בעטן דעם צדיק ער זאל מער נישט אוועק גיין פון שטוב, אבער רבי אברהם מיט חכמה האט ער איר מפייס געווען ביז זי האט אים ווייטער געשיקט לערנען.


אזוי זאלסטו טון, זאלסט חס ושלום נישט אפלאזן דאס לערנען, אבער דאס מוז גיין מיט רשות; דארפסט איר מפייס זיין, איר אזוי פרייליך מאכן - ביז זי וועט דיך טרייבן צום לערנען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#724 - וואס האט מיר אויסגעפעלט די פרוי?
שלום בית, מחשבות, בלבולים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויקהל, כ"ו אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טו אלעס פאר דיין שלום בית, זיי מוותר, זוך שלום און זיי דער וואס איז נישט גערעכט, אבי עס זאל זיין שלום בית.


עס איז א גרויסע מדריגה צו זיין א מכיר את מקומו. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ו, ו) איינע פון וועגן ווי אזוי מען קען זוכה זייין צו קונה זיין די הייליגע תורה, איז "המכיר את מקומו", וויסן די גאנצע אמת אויף זיך, אזוי האלט מען זיך נישט גרויס. בפרט נאך די חתונה ווען די קליפות קומען צום מענטש מיט די דמיונות, זיי לייגן אריין א דיבוק אינעם מענטש, מען טראכט 'וואס האט מיר אויסגעפעלט חתונה האבן מיט די פרוי... איך וואלט געקענט האבן בעסערס, איך בין דאך אזוי געלונגען, און יעצט וועל איך ליידן א גאנץ לעבן', ווען די רוחות רעות קומען און ווילן פארכאפן דעם מענטש מיט זייערע טומאות, מיט די טריפה'נע מחשבות 'איך בין אזוי געלונגען, איז וואס דארף איך זיין מיט אזא נארישע פרוי, איך קען ווען האבן סאך בעסערס און סאך שענערס'; דעמאלט דארף מען האבן דעם צדיק זאל דערמאנען: 'ווער ביסטו? וואס פארקויפסטו?' און זיין א מכיר את מקומו, זיך קענען גוט אפלערנען, וויסן 'ווי נידריג און נאריש בין איך, און דער אייבערשטער האט רחמנות אויף מיר און מיך חתונה געמאכט, איך בין אסאך ווייניגער ווי מיין ווייב', אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (בבא מציעא נט.): "אִיתְּתָךְ גּוּצָא" אז דיין ווייב איז קליין, "גָּחִין וְתִּלְחוֹשׁ לָהּ", ווי רש"י זאגט: "כפוף עצמך ושמע דבריה", בייג זיך אראפ צו איר און הער איר אויס; נאר אזוי קען מען האבן שלום בית.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#723 - אז מען רעדט צו א פרעמדן, שטערט עס די שלום בית
קדושה, שלום בית, טערעפי

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויקהל, כ"ו אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס אז נישט כדאי דו זאלסט צופיל רעדן מיט דיין שוועגערין. איך ווייס דו ווילסט איר נאר העלפן, דו מיינסט נישט קיין שלעכטס, זי גייט אריבער א שווערע ביטערע צייט, זי ליידט פון איר מאן, דאך איז נישט כדאי צופיל צו רעדן מיט איר, ווייל די טבע פון א פרוי איז אז זי דארף צו איינעם רעדן און איינער זאל איר געבן די געפיל וכו' וכו', און אז דו הערסט איר אויס שעות אויף שעות, קען זיין אז דאס אליין איז דער גורם זיי זאלן זיך קריגן.


דאס איז דער חורבן פון טעראפי; מענטשן צאלן געלט פאר טעראפי, נישט נאר עס העלפט נישט, נאר דאס מאכט די חורבן, עס לאזט נישט מאן און ווייב ווערן איינס, עס לאזט נישט עלטערן מיט קינדער זיין אויף די געזונטע וועג, מען נעמט די חיות, די סיפוק - פון רעדן צו א פרעמדער און צאלן גראב געלט השם ירחם.


איך וועל רעדן מיט דיר פנים בפנים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#722 - מיט חברים א שאד צו רעדן, מיט די ווייב דארף מען רעדן
שלום בית, עבודת השם

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויקהל, כ"ו אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


שטארק זיך אין דיין עבודת השם, נוץ אויס דיינע יונגע יארן צו לערנען און דאווענען, די יונגע יארן – אז מען נוצט אויס אויף תורה און עבודת השם – קען מען זוכה זיין אסאך מער ווי אויף דער עלטער, איין טאג אלס אינגערמאן איז ווי א גאנצע יאר אויף דער עלטער.


אויך זאלסטו מאכן צייט יעדן אויף דער נאכט צו שמועסן מיט דיין ווייב, דו האסט זוכה געווען צו אן אשת חיל, זי איז פול מיט געטליכקייט, זי איז נישט פארנומען מיט נארישקייטן, איר קאפ איז ביים אייבערשטן, זי וויל אבער אביסל חיזוק פון דיר, און אויפמערקזאמקייט. גרייט זיך אן עפעס וואס צו שמועסן, דערצייל איר דיין סדר היום, ווי דיין טאג איז געווען.


מוהרא"ש האט מיר כמה פעמים געזאגט, עס טוט אים וויי אז ער האט נאך די חתונה נישט געוואוסט ווי וויכטיג עס איז צו שמועסן אביסל מיט די ווייב, נאך די חתונה האט ער זייער פלייסיג געלערנט, און ווען זיין ווייב האט אים עפעס געפרעגט, האט ער געענטפערט: "נא נא", אזוי ווי מען ענטפערט אינמיטן דאווענען וואו מען קען נישט אויסרעדן, מען ווייזט מיטן פינגער אויפן מויל און מען ברומט "נא נא"; מוהרא"ש האט געזאגט: "וואלט איך געהאט די ספרים אשר בנחל – וואלט איך געוואוסט פון התמדה, און אז די ווייב קומט שמועסן – שמועסט מען, אזוי קען מען נאכדעם נאך מער לערנען, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מנחות צט.): 'בטולה של תורה, זהו קיומה'".


איך האב זוכה געווען אסאך יארן צו משמש זיין מיין גרויסע זיידע זכותו יגן עלינו אין מירון, זיין התמדה איז דאך געווען אין לשער, ער האט נישט מבטל געווען קיין רגע פון לערנען, ער האט זיך נישט אריינגעלייגט אין בעט, ער האט נאר אביסל געדרימלט אויפן בענקל, ער איז געזיצן שעות און געלערנט די הייליגע תורה, דאך האט ער יעדן טאג געמאכט צייט צו רעדן מיט מיין באבע עליה השלום, דעמאלט איז נאכנישט געווען סעלפאונס, אויך אין אונזער דירה אין מירון איז נישט געווען קיין טעלעפאן, זענען מיר געגאנגען צום טעלעפאן; אינדרויסן פון די מערה איז געווען א טעלעפאן, א פאבליק טעלעפאן, מען האט אריינגעלייגט געלט און גערופן קיין אמעריקע, און מיין זיידע האט געפרעגט מיין באבע וואס זי מאכט, און ער האט אלץ געהאט עפעס צו דערציילן, פון די וועטער און דאס גלייכן, און פון דארט איז ער צוריק געגאנגען לערנען.


מיט חברים איז א שאד צו רעדן, אבער מיט די ווייב – דארף מען רעדן, בפרט מיט א ווייב וואס איז דיר אזוי געטריי און וויל נאר רוחניות, דארפסטו זיכער רעדן.


 


 

#721 - אריינגעטון אין לערנען און שמועסט נישט מיט די ווייב
שלום בית, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויקהל, כ"ו אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן אז איר האט א מאן וואס לערנט אזוי פלייסיג די הייליגע תורה און דינט דעם אייבערשטן; נישטא גליקליכערס פון דעם, גליקליך איז די פרוי וואס איר מאן לערנט בהתמדה.


איך וועל מחזק זיין אייער מאן נרו יאיר ער זאל מאכן צייט צו שמועסן מיט אייך, ער איז אזוי אריינגעטון אין לערנען, ער כאפט נישט די זאך פון שמועסן, אז דאס מיינט אסאך פאר די ווייב, איך וועל אים מחזק זיין אין דעם פרט.


נאכאמאל, מיט די זאך וואס שטערט אייך, אז ענק שמועסן ווייניג ווייל ער לערנט און לערנט; זאלט איר געדענקען אז גארנישט אין די וועלט איז בעסער פון זוכה זיין צו א מאן וואס לערנט די הייליגע תורה און דינט דעם אייבערשטן.


 


 

#720 - ווי אזוי מעקט מען אויס עמלק?
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, שלום בית, התחזקות, תשובה, ארץ ישראל, אחדות, פורים, שבת זכור, מגילה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויקרא, שבת זכור, י"ב אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך בענק זיך זייער צו ענק, איך וויל זיך שוין טרעפן מיט יעדן איינעם פון ענק, בפרט מיט די תלמידים; סיי די בחורים אין ישיבה, און מיט די תלמידים פון חדר; איך באקום גוטע גריסן אויף די בחורים און אויף די קינדער, איך האלט מיט פון דערווייטנס אלעס, איך האב גרויס נחת.


איך וויל ענק שרייבן אפאר ווערטער וואס מיר האבן גערעדט דעם ליל שישי, מיר האבן גערעדט אז מיר דארפן זיך זייער פרייען אז די וואך זענען מיר זוכה, מיר זענען מקיים די מצוה פון אויסמעקן עמלק. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנחומא תצא, ד): "אָמְרוּ יִשְׂרָאֵל", אידישע קינדער זאגן פארן אייבערשטן, "רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אֵין אָנוּ יְכוֹלִין בּוֹ", הייליגער באשעפער דו זאגסט אונז מיר זאלן אויסמעקן עמלק, מיר קענען נישט, "אוֹמֵר לָהֶם הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, תִּהְיוּ אַתֶּם מַזְכִּירִין שְׁמוֹ מִלְּמַטָּה, וַאֲנִי מוֹחֵק שְׁמוֹ מִלְמַעְלָה", זאגט דער אייבערשטער, ענק זאלן ליינען די פרשה פון די מצוה פון אויסמעקן עמלק און איך וועל שוין טון דאס איבריגע, איך וועל אים אויסמעקן.


דאס איז מורא'דיגע חיזוק פאר אונז, ווען מיר זעען ווי שטארק די נסיונות זענען, מען שפירט ווי מען קען נישט באזיגן דעם יצר הרע און מען שרייט: "אֵין אָנוּ יְכוֹלִין בּוֹ", באשעפער איך קען נישט באזיגן דעם יצר הרע, דעם עמלק; דארף מען זיך מחזק זיין, דער אייבערשטער זאגט: "תִּהְיוּ אַתֶּם מַזְכִּירִין שְׁמוֹ מִלְּמַטָּה", דו בעט און בעט, דו שריי און שריי, "וַאֲנִי מוֹחֵק שְׁמוֹ מִלְמַעְלָה", און איך וועל דיר העלפן; דער אייבערשטער וויל נאר מיר זאלן רעדן צו אים, מיר זאלן אים בעטן.


אויך האבן מיר גערעדט אז עס קומט א הייליגע טאג, דער יום טוב פורים, מען זעט עפעס גרויסע זאכן טוט זיך פורים, אפילו מענטשן וואס א גאנץ יאר טאנצן זיי נישט און זענען נישט פרייליך, ווען עס קומט פורים - טאנצן אלע; אלע שמייכלען, אלע זינגען, אלע רעדן פון באשעפער, עס איז זייער א הייליגע טאג, אלעס קען מען פועל'ן מיט טאנצן און מיט שמחה, דער אייבערשטער זאל העלפן יעדער זאל פועל'ן אלעס וואס ער דארף; מיט שמחה, מיט פאטשן און טאנצן - קען מען אלעס פועל'ן.


איך וויל דיר בעטן איין זאך, געב אכטונג אויף דיין שלום בית, רעד מיט דרך ארץ אין שטוב, רעד שיין, ווייך און איידל. אויף שלום בית זאלט איר דאס מערסטע אכטונג געבן, ווייל נאר אזוי קען מען האבן א ריינעם מח, קדושת מרדכי ואסתר. מוהרא"ש האט אונז אויסגעלערנט אז מען קען דינען דעם אייבערשטן אין שטוב, מיט א ווייב, מיט קינדער. מוהרא"ש האט אונז אויסגעלערנט נישט האבן צוטון מיט די ווילדע מעשיות פון איבערלאזן די ווייב אליין אין שטוב, זיין אינדרויסן פון שטוב ביינאכט; דינט דעם אייבערשטן אין שטוב מיט די ווייב און קינדער.


נאך איין זאך, האטס ענק ליב, זוכט ליבשאפט, גייט שרייען צום אייבערשטן: "'כִּי נִמְכַּרְנוּ אֲנִי וְעַמִּי לְהַשְׁמִיד לַהֲרוֹג וּלְאַבֵּד' (אסתר ז, ד), הייליגער באשעפער המן וויל מיך הרג'ענען, הייליגער באשעפער איך בין אזא רחמנות, איך בין פארנומען מיט דעם, מיט יענעם, ווען איך אליין בין נאך אזוי ווייט! הייליגער באשעפער וואס וועט דא זיין מיט מיר? ווען וועל איך שוין זוכה זיין צו געדענקען אז איך בין דא א גאסט און נאך אביסל וועט מען מיך אוועק לייגן אין א ווינקל אין פעלד און עס וועלן וואקסן גראז אויף מיר, איז וואס בין איך פארנומען מיט דעם, מיט יענעם?" אזוי זאלט איר שרייען צום אייבערשטן טאג נאך טאג, און אזוי וועלן מיר זיך נישט דארפן שעמען.


די הייליגע מגילה, די זיסע מגילה, די ווערטער וואס אסתר בעט דעם קעניג - די ווערטער דארפן מיר בעטן דעם אייבערשטן (אסתר ח, ג): "'לְהַעֲבִיר אֶת רָעַת הָמָן הָאֲגָגִי, וְאֵת מַחֲשַׁבְתּוֹ', ווי קען מען אוועק נעמען די שלעכטע מחשבות, העלף מיר באשעפער, ראטעווע מיך פון עבירות".


אז מיר וועלן פאלגן דעם רבי'ן, מיר וועלן יעדן טאג גיין התבודדות, זיך אויסשמועסן מיטן אייבערשטן, אים בעטן ער זאל אונז מקרב זיין צו אים - וועלן מיר זוכה זיין צו קומען צו גאר שיינע זאכן בזה ובבא.


א פרייליכן שבת און א פרייליכן פורים.

#719 - חס ושלום צו גיין צו די קאנצערט בתערובות
צניעות, קדושה, שלום בית, מוזיק

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תשא, י"ט אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מאנסי


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע די קאנצערט וואס גייט זיין קומענדיגע וואך וכו'; חס ושלום צו גיין צו די קאנצערט, עס גייט זיין בתערובות מענער און פרויען, ווי מעג מען גיין?! חס ושלום צו גיין צו די קאנצערט. וויפיל צרות קומען אויף די וועלט צוליב דעם וואס מען קומט זיך צוזאם בתערובות, מען זינגט אינאיינעם רחמנא לצלן, די גאנצע גזירה פון די צייטן פון מרדכי און אסתר וואס המן הרשע האט געוואלט אויס'הרג'ענען כלל ישראל - איז געקומען ווייל אידן זענען געגאנגען צו די קאנצערט פון אחשורוש, וואס איז געווען דארט עבירות.


אז דיין ווייב בעט דיר צו גיין - זאלסטו איר זאגן אז דו ווילסט נישט קיין צרות אין לעבן, דו גייסט נישט אויף די פלעצער, און אז זי הערט דיך נישט אויס, זי זאגט זי גייט אליין - זאלסטו איר נישט טשעפען, נאר גיי אין א ליידיגע שול, עפן די ארון הקודש און וויין צום אייבערשטן עס זאל אריינגיין א רוח טהרה אין איר, און ענק זאלן לעבן מיט יראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#718 - ווי אזוי לערנט מען זיך אויס צו געבן גוטע ווערטער
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, רעדן, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת כי תשא, י"ז אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז ענק לעבן א שיינע לעבן מיט שלום און ליבשאפט, א פארפאלק וואס לעבן מיט שלום און מיט ליבשאפט - רועט דער אייבערשטער צווישן זיי, און אלע ברכות, ישועות און רפואות זענען דא.


אויף די פראגע וואס טוט מען ווען מען קומט פון א שטוב וואס מען האט נישט געגעבן גוטע ווערטער מיט ליבשאפט, ווי אזוי קען מען נאך די חתונה זיך טוישן צו קענען געבן גוטע ווערטער און זיך קענען ארויסברענגען די געפילן צום מאן?


ביים רבי'ן איז געווען א מעשה, א איד איז געקומען צום רבי'ן, ער האט זייער געוואלט זיך אויסרעדן, זיך ארויסברענגען זיינע געפילן, זיין ווייטאג וכו' וכו', אבער ער האט נישט געהאט די שטארקקייט זיך צו קענען אנרופן זיינע זאכן, זיך ארויסגעבן זיינע געפילן. אמאל ערב שבת קודש איז ער געווען ביים רבי'ן, ער האט געטראכט 'יעצט גיי איך רעדן'; דער רבי איז דעמאלט געווען אויפן וועג אהיים פון מרחץ זיך באדן לכבוד שבת, דער רבי האט אים געבעטן ער זאל אים געבן די שיך אנצוטון, און דער רבי זעט און פארשטייט וואס דא גייט פאר, און ער זאגט דעם איד: "געוואוין זיך צו צו רעדן צום אייבערשטן, וועסטו קענען רעדן מיט מיר".


דאס איז די עצה, צו בעטן יעדן טאג דעם אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, אזוי ווי מען רעדט צו א גוטער פריינד, בעטן און בעטן ביז מען ארבעט אויס די נאטור.


דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן פאר די מתנה וואס איר האט באקומען, א מאן א ירא שמים, אן ערליכער איד; זעט ער זאל בלייבן ערליך, ער זאל בלייבן מיט זיין ריינקייט, מיט זיין תמימות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#717 - דיין ווייב ווארט פאר דיין גוט ווארט
קאמפלימענטס, שלום בית, פרנסה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת כי תשא, י"ז אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט געדענקען צו געבן ליבשאפט אין שטוב, דיין ווייב ווארט פאר דיין גוט ווארט, זי לעבט אויף ווען דו קוקסט אויף איר און דו געבסט איר די געפיל מיט די גוט ווארט וכו'.


איך בין זיכער, אז דו וועסט געדענקען פון איר, דו וועסט איר געבן ליבשאפט – וועט דיר ווערן גרינגער מיט פרנסה. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן סט): "עִקַּר הַמָּמוֹן שֶׁל הָאָדָם בָּא לוֹ עַל יְדֵי בַּת זוּגוֹ", די פרנסה קומט בזכות די ווייב; אז דו וועסט געדענקען איר צו געבן ליבשאפט – וועסטו זען ווי עס וועט דיר גרינגער ווערן.


מיין טייערער ליבער ברודער, הויב אן דיין טאג מיט א קליינע שפאציר אויפן פעלד ארום דיין שטוב, מיט תפילות; הויב אן מיט דאנקען און לויבן, אויך זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן עס זאל זיין שלום אין שטוב, נחת פון די קינדער, און בעיקר אויף שמחה.

#716 - אפשר דאך קען איך מאכן שלום צווישן ענק
שלום בית, גט

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ב אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דיין ווייב שרייבט מיר זי ליידט, זי האלט נישט אויס. איך וויל נישט אויסהערן איין צד, אפשר ווילסטו קומען רעדן צו מיר מיט דיין ווייב? לויט ווי זי שרייבט זעט אויס ווי זי גייט כאפן א נערווען בראך, זי זאגט זי קען מער נישט.


ביטע מיר לאזן וויסן אויב איך קען עפעס העלפן, איך בין נישטא צו מאכן קיין גיטין, איך וויל נאר מאכן שלום; אפשר דאך קען איך מאכן שלום צווישן ענק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#715 - מזלזל זיין אין די הלכות, ענדיגט זיך זייער טראגיש
קינדער, שלום בית, טהרת המשפחה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"א אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מזל טוב פאר די חתונה, דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל זיין א בית נאמן בישראל, ענק זאלן זיך קיינמאל נישט קריגן, עס זאל זיין ליבשאפט און שלום צווישן ענק.


בנוגע וכו'; וויסן זאלט איר, עס איז נישט קיין קינדער שפיל, עס איז א שפיל מיט פייער, אויב חס ושלום מען היט נישט די הלכות פון א אידישע שטוב - כאפט מען שרעקליכע קלעפ. איך זאג אייך עס לוינט נישט, עס לוינט צו היטן הלכות, צו בלייבן געזונט און צו האבן געזונטע קינדער, אויב חס ושלום מען הויבט אן מזלזל זיין אין די הלכות - ענדיגט זיך דאס זייער טראגיש.


בעט איך אייך, האט רחמנות אויף אייך, אויף אייער מאן און אויף אייערע דורות הבאים; די צייט וכו' - איז נישטא קיין מעשיות, נישטא קיין תירוצים 'איך האב פארגעסן', 'איך האב נישט געוואוסט וכו'', היטס די הלכות וועט אייך גוט זיין.


ווייזט דעם בריוו פאר אייער מאן נרו יאיר וועט ער אויך האבן חיזוק צו זיין שטארק מיט די הלכות פון א אידישע שטוב, און ביידע וועלן זיך שטארקן איינער דעם צווייטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#714 - פארוואס גייט מיר אלעס פארקערט?
תפילות אויף אידיש, חברים, שלום בית, רצונות, סבלנות, תשובה, היכל הקודש, סיפורי מעשיות, ביטול

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תצוה, שובבי"ם, ט' אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


עס איז זייער וויכטיג זאלסט זיך האלטן מיט אנשי שלומינו, ווייל מען קען נישט מצליח זיין בלייבן ביים רבי'ן נאר מיט גוטע חברים וואס לעבן מיטן רבי'ן, זוך דיר אויף א גוטע חבר און יעדן טאג זאלסטו רעדן מיט אים אפאר ווערטער פון רבי'ן. ווייל מוהרא"ש זאגט, נאר מיט א גוטע חבר קען מען מצליח זיין ביים רבי'ן, און די אלע וואס האבן געהאט נקודות החבר, זיי האבן זיך מחזק געווען מיט גוטע חברים, יעדן טאג גערעדט פון רבי'ן, פון די זיסע ליכטיגע עצות - די האבן זייער מצליח געווען.


שבת אין ישיבה איז געווען זייער שיין, שבת אינדערפי ביי ספורי מעשיות האבן מיר געלערנט (ספורי מעשיות, מעשה ג) ווי דער חיגר האט געטראפן א דיימאנט, דער רבי זאגט דעם לשון: "דערווייל האט ער א קוק געטון אויף דעם דיימאנט אויף דער אנדערע זייט האט ער געזען וכו'"; האבן מיר זיך זייער מחזק געווען מען זאל וויסן אז עס איז דא א דיימאנט אויך אויף די אנדערע זייט, מיין נישט אז נאר די וועג ווי דו ווילסט גיין - דאס איז די דיימאנט, און אז עס גייט פארקערט, עס גייט אנדערש - איז שוין נישט גוט; אז מען ווייסט, מען זעט אויך ביי די אנדערע זייט א דיימאנט - דעמאלט קומט מען צו די וועג וואס היילט אויס.


דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן פב): "זֶה שֶׁאָנוּ רוֹאִים שֶׁלִּפְעָמִים הוֹלֵךְ לְהָאָדָם שֶׁלֹּא כְּסֵדֶר", דאס וואס מען זעט אז אלעס גייט פארקערט ווי מען וויל, "שֶׁאוֹמֵר 'אֲנָּא אֶמְלֹךְ'", דאס קומט צוליב דעם וואס מען זאגט איך וויל דוקא עס זאל זיין אזוי און אזוי, "בָּזֶה הוּא מְחַלֵּק וּמַפְרִיד אוֹתָהּ מֵהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", מיט דעם רייסט מען זיך אפ פונעם אייבערשטן, "וּכְשֶׁהוּא מְחַלֵּק אֶת מַלְכוּת לְעַצְמוֹ, אֲזַי הוֹלֵךְ לוֹ שֶׁלֹּא כְּסֵדֶר", און אז מען איז אפגעשיידט פונעם אייבערשטן - גייט אלעס פארקערט, אבער אז מען איז זיך מבטל צום אייבערשטן, מען וויל גארנישט - דעמאלט גייט אלעס כסדר.


מיר האבן זיך מחזק געווען מיט וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (די וואך אין די פרשה, שמות רבה לג, ח): "בְּשָׁעָה שֶׁאָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא לְמשֶׁה עַל עִסְקֵי הַמִּשְׁכָּן", ווען דער אייבערשטער האט געזאגט פאר משה רבינו ער זאל בעטן אלע אידן נדבות צו בויען א משכן, "אָמַר לְפָנָיו, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם יְכוֹלִין הֵם יִשְׂרָאֵל לַעֲשׂוֹתוֹ", האט משה רבינו געפרעגט דעם אייבערשטן, קענען דען אידישע קינדער בויען א שטוב פארן אייבערשטן?! "אָמַר לוֹ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אֲפִלּוּ אֶחָד מִיִּשְׂרָאֵל יָכוֹל לַעֲשׂוֹתוֹ", האט דער אייבערשטער געזאגט, אפילו איינער אליין קען אויך בויען א משכן, "שֶׁנֶּאֱמַר", אזוי ווי עס שטייט (שמות כה, ב): "מֵאֵת כָּל אִישׁ אֲשֶׁר יִדְּבֶנּוּ לִבּוֹ". האבן מיר גערעדט, מען זאל נישט ווערן צעפאלן אויב די ווייב איז נישט וויליג צו אננעמען דעם רבי'ן וכו', מען זאל נישט ווערן צעבראכן און טראכטן 'ווי וועל איך קענען בויען א בית המקדש? ווי וועל איך קענען מצליח זיין מיט די קינדער?' אויף דעם זאגט דער אייבערשטער, אפילו איינער אליין קען בויען א משכן און מצליח זיין מיט די קינדער.


ביי שלש סעודות האבן מיר גערעדט פון דאס גרויסקייט פון 'רצון', פון 'ווילן'; אז מען זעט מען איז ווייט פון דאווענען, ווייט פון לערנען, ווייט פון קדושה - זאל מען אבער וועלן און נישט אפלאזן די רצון, אזוי בויעט מען די משכן. אזוי ווי עס שטייט (שמות כה, ב): "יִדְּבֶנּוּ לִבּוֹ", און רש"י זאגט: "לשון רצון טוב", א גוטע ווילן; מען זאל זאגן פארן אייבערשטן: "איך וויל זיין גוט, איך וויל זיין וואויל".


אז מען זעט מען פאלט אין קדושה, מען היט נישט די אויגן, מען קוקט עבירות רחמנא לצלן; זאג אבער פארן אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך וויל הייליגע אויגן, איך וויל ריינע אויגן, העלף מיר, העלף מיר איך זאל זיך קענען צוריק כאפן, תשובה טון, ווערן ערליך", אז מען ווערט בכעס, מען רעגט זיך, מען רעדט לשון הרע, רכילות - ווער נישט צעפאלן און טראכט 'איך בין פארפאלן, איך קען שוין נישט זיין א צדיק', שריי ארויס דיין הארץ, ידבנו לבו, לשון רצון טוב, זאג: "אייבערשטער איך וויל זיין גוט".


עס איז דא אסאך צו שרייבן וואס טוט זיך אפ א שבת אין ישיבה צווישן אנשי שלומינו, איך דארף מקצר זיין, איך דארף גיין צו די בחורים.


נאכאמאל למען השם, האב א גוטער חבר; מען מוז האבן א גוטער חבר זיך אויסצושמועסן און זיך דערנענטערן צום אייבערשטן מיט די עצות פון רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין א

#713 - טון אסאך חסד, נישט אויפ'ן חשבון פון ווייב און קינדער
שלום בית, חסד, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ג אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


ערשטנס וויל איך וויסן אויב דו באקומסט מיינע בריוו וואס איך שרייב דיר און צו דו האסט הנאה, איך האב דיר שוין אסאך געשריבן און גארנישט צוריק געהערט, איך האף די בריוו זענען דיר מחי' ומחזק, און עס ווייזט דיר א וועג צו קענען לעבן.


איך וויל דיר שרייבן וועגן שלום בית, איך ווייס דו האסט שלום בית, דאך וויל איך דיר שרייבן ווייל די מענטשן וואס זענען עוסק בעסקנות, עוסק אין העלפן מענטשן – דארפן ספעציעל חיזוק, עס זאל נישט גיין אויפן חשבון פון די ווייב און קינדער.


טייערער ברודער, טו ווייטער חסד מיט יעדן איינעם, זאלסט וויסן אז חסד איז פון די סימנים פון אידישע קינדער. די הייליגע חכמים זאגן (יבמות עט.): "שלשה סימנים יש באומה זו, הרחמנים והביישנין וגומלי חסדים", אבער אין די זעלבע צייט זאלסט זייער אכטונג געבן עס זאל נישט גיין אויפן חשבון פון דיין ווייב; חס ושלום אז מען פארגעסט צו העלפן אין שטוב, מען העלפט יעדן איינעם און מיט די ווייב שלאגט מען כפרות; קען מען אלעס פארלירן חס ושלום.


גיי התבודדות, שמועס אויס מיטן אייבערשטן ווען און וויפיל און ווי אזוי די חסד זאל צוגיין, און וויפיל און ווען זאלסט זיין אין שטוב, ווייל די גרעסטע צדקה איז זיין א טאטע פאר די קינדער און א מאן פאר די ווייב.


דורך התבודדות ווייסט מען פינקטליך ווי אזוי זיך צו פירן.

#712 - האלטן חשוב און טייער די ווייב
אמונה, שלום בית, קשיות, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת תרומה, שובבי"ם, ג' אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, דערהאלט זיך מיט אלע כוחות, נעם אריין אין דיר אמונה, אז דער אייבערשטער מאכט אלעס, טוט אלעס און איז אלעס, עס איז נישט דו און נישט יענער, עס איז נאר דער אייבערשטער אליינס, קיינער מאכט נישט, קיינער טוט נישט, אלעס איז ער אליינס; דומם, צומח, חי, מדבר - אלעס אלעס איז דער אייבערשטער.


אז דו וועסט האלטן חשוב און טייער די מתנה וואס דער אייבערשטער האט דיר געגעבן, דיין ווייב; זי וועט זיין די חשוב'סטע זאך ביי דיר, דו וועסט רעדן שיין צו איר, דו וועסט זוכן דאס גוטס ביי איר - וועט דיין שטוב זיין א פלאץ פאר די שכינה הקדושה, און אלע ברכות וועט זיין אין שטוב.


לערן יעדן טאג דעם בלאט גמרא אפילו בגירסא, אפילו אן פארשטיין; זיי נישט מוותר אויף דעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#711 - לעבן אין שטוב באהבה אחוה ושלום ורעות
שמחה, שלום בית, תיקונים

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תרומה, שובבי"ם, ד' אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערע ... נרו יאיר, קרית ברסלב


דיין ווייב האט מיר געשריבן אז עס איז א מחי' צווישן ענק, עס איז צוריק דא שלום, מען האט זיך ליב, מען לעבט מיט ליבשאפט.


איך פריי זיך זייער, איך באקום פרישע כחות יעדע מאל איך הער אז מען לעבט בשלום און מיט ליבשאפט.


טייערער ליבער ברודער, טו אלעס עס זאל אזוי בלייבן, מען זאל זיך ליב האבן מען זאל רעדן שיין איינער צום צווייטן.


שלום בית איז תיקון הברית; אז מען לעבט מיט די ווייב באהבה אחוה ושלום ורעות – איז מען אלעס מתקן.


אויך שמחה איז סליחה וכפרה.

#710 - עס איז נישט גוט אז יונגע קאפלעך זאלן זיך צוזאמקומען
קדושה, שלום בית, שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת משפטים, שובבי"ם, כ"ו שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך וויל דיר זייער בעטן זאלסט נישט גיין פרייטאג צו נאכטס מיט דיין ווייב צו באטעס וואס יונגע קאפלעך קומען זיך צוזאם, עס איז נישט קיין גוטע זאך, עס איז נישט געזונט; בלייב אין שטוב מיט דיין ווייב פריוואט בקדושה ובטהרה.


די שטעטל האב איך געבויט עס זאל זיין א פלאץ פאר יראת שמים, אינגעלייט זאלן קענען לעבן מיט די ווייב הייליג און ריין, יעצט אז איך הער אז מען קומט זיך צוזאם אינאיינעם קאפלס - מאכט מיר דאס טראכטן 'א שאד מיין הארעוואניע', עס מאכט מיר טראכטן פון אפלאזן רעדן מיט תלמידים און אויפהערן אוועק געבן מיין צייט פאר דעם.


איך בעט דיר זייער, גיי נישט אריין אין א פרעמדע שטוב; אז עס איז דיר אומעטיג אין שטוב (באורד) - קענסטו גיין צו דיינע עלטערן, אדער צו דיין ווייב'ס עלטערן, אדער צו א זיידע אדער א באבע, אבער נישט צו קיין חברים, עס איז א גרויסע סכנה; עס זעט אויס ווי א נישט שלעכטע זאך, אבער עס ענדיגט זיך זייער ביטער.


ביטע מיר צוריק שרייבן אז דו גייסט לעבן פריוואט מיט דיין ווייב, און נישט אריינמישן קיין חברים אין דיין לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.